در این مقاله از آرتا زغال در مورد علت راهکار های رفع آلایندگی دستگاه زغال توضیحاتی داده می شود. بحث آلایندگی دستگاه زغال بیشتر مربوط به کوره زغال می باشد که همانطور که میدانید به طور کلی 2 نوع کوره زغال سنتی و کوره زغال صنعتی برای تهیه زغال چوبی و فشرده استفاده می شود البته در خط تولید زغال فشرده نیز دستگاه اکسترودر آلایندگی ایجاد می کند که توضیح خواهیم داد.

در خط تولید زغال فلافلی یا حبه ای (سیستم خاک زغالی) هیچگونه آلایندگی ندارد.آلایندگی دستگاه زغال به آلودگی یا کثیفی‌هایی اشاره دارد که برروی دستگاه زغال به وجود می‌آید. این آلودگی‌ها می‌تواند از احتراق زغال، دود زغال، ذرات معلق، کربن دی‌اکسید و سایر ترکیبات مضر باشد که به هوا رها می‌شوند و می‌توانند محیط زیست و هوای اطراف را آلوده کنند و به سلامتی انسان‌ها آسیب برسانند. بنابراین، نگهداری و استفاده صحیح از دستگاه زغال و کنترل آلودگی‌ها بسیار مهم است.

آلایندگی دستگاه زغال کوره زغال سنتی:

در کوره زغال سنتی تولید زغال چوبی که بیشتر با کوره قبری یا چاهی معروف است و  راهکاری برای رفع آلایندگی دستگاه زغال داده نمی شود.

در کوره زغال سنتی تولید زغال فشرده  که با آجر و ملات بنایی ساخته می شود و دغدغه بیشتر تولید کنندگان زغال فشرده می باشد و به 3 دلیل اصلی این آلایندگی مواداولیه و سوخت اضافی برای کوره و ساختار نادرست کوره سنتی می باشد.

• مواداولیه :بعضی از  تولید کنندگان زغال فشرده برای فشرده سازی مواد بریکت از مواد شیمیایی و چسب های مضر یا خاک اره نامرغوب که مثل خاک اره ام دی اف یا نوپان که دارای چسب می باشد استفاده می کنند که در کوره زغال سنتی در اثر حرارت و باعث آلایندگی می شود یا اگر میزان رطوبت خاک اره مناسب نباشد باعث آلایندگی می شود.
• سوخت اضافی برای کوره :بعضی از افراد برای مشتعل کردن بریکت ها بجای حرارت دهی توسط مشعل ، به آن سوخت همچون نفت یا بنزین اضافه می کنند این کار بسیار نادرست است که باعث آلایندگی می شود.
• ساختار نادرست کوره سنتی :کوره زغال سنتی زغال فشرده باید اصولی ساخته شده باشد با اینکه کوره زغال زغال فشرده از آجر و ملات بنایی ساخته می شود و نحوه یا نقشه ساخت آن مثل دودکش کوره ابعاد و شکل کوره  و … خیلی مهم است همچنین مکان کوره و تهویه هم نقش اساسی دارد.
• راهکار: برای تولید زغال فشرده در کوره زغال سنتی نیز اول از همه باید کوره زغال مهندسی شده و اصولی با همراه دود سوز در مکان مناسب ساخته شده و از مواد اولیه با مرغوبیت بالا استفاده شود همچنین برای مشتعل کردن از آن سوخت همچون نفت یا بنزین استفاده نشود.

آلایندگی دستگاه زغال کوره زغال صنعتی :

امروزه برای کاهش سطح آلایندگی در زمان تهیه زغال چوبی یا فشرده از کوره زغال صنعتی استفاده می شود.بعضی از کوره زغال صنعتی مانند کوره زغال سنتی به خاطر ساختار اشتباه کوره زغال و برنامه پخت اشتباه نیز برای محیط زیست آلایندگی دارند.حذف آلایندگی در کوره زغال صنعتی 2 نوع سیستم سرکه گیری و سیستم دود سوزی می باشد.

• سیستم سرکه گیری :در فرآیند پخت چوب یا بریکت نیز سرکه تولید می شود که توسط سیستم سرکه گیر (چندین مخزی و لوله های می باشد) جمع می شود.

نکته : سیستم سرکه گیر ساخته شده در کشورمان نیز ساختار ساده ای دارد و این ساختار باعث شده است که فرآیند سرکه گیری کامل انجام نشود و بوی نامطبوع در محیط پخش شود.

• سیستم دود سوزی : در این نوع سیستم دودسوز که سیستم کندانسیون یا کندانسوز نامیده می شود دیگر سرکه تولید نمی شود و سرکه چوب توسط این سیستم سوزانده شده و هیجگونه آلایندگی ایجاد نمی شود.در سیستم دودسوز استاندارد نیز هیچگونه دود و بو نمی ماند ولی اگر این سیستم اگه مهندسی نباشد موجب آلایندگی می شود.
• نکته مهم : برنامه پخت اشتباه هم باعث آلایندگی می شود.
• راهکار : در خذف آلایندگی سیستم دودسوز بهتر از سیستم سرکه گیر می باشد ولی اگر سیستم سرکه گیر مهندسی شده باشد از آلایندگی هیچگونه مشکلی نخواهیم داشت.

دستگاه اکسترودر :

در تولید زغال فشرده مواد اولیه توسط المنت های اکسترودر حرارت داده شده تا تبدیل به بریکت (زغال خام) شود. این مرحله با تولید دود همراه است که با نصب دودسوز بر روی این دستگاه (اکسترودر) تبدیل به انرژی گرمایی و آتش می شوند و هیچگونه آلایندگی به جا نمی ماند.

عوامل ایجاد آلایندگی دستگاه زغال

عواملی که می‌توانند به ایجاد آلایندگی در دستگاه زغال منجر گردند عبارتند از:

• نوع زغال و سوخت: نوع زغال و سوخت استفاده‌ شده در دستگاه زغال اهمیت دارد. استفاده از زغال‌های با کیفیت پایین، سوخت‌های غیرمناسب یا سوخت‌های آلاینده می‌تواند آلایندگی را افزایش دهد.
• کیفیت دستگاه زغال: دستگاه‌های قدیمی‌تر، ناکارآمد و ناسازگار ممکن است آلایندگی بیشتری ایجاد کنند. دستگاه‌های مدرن و با کارایی بالاتر به کاهش آلایندگی کمک می‌نمایند.
• نحوه احتراق: احتراق ناکامل زغال می‌تواند آلایندگی را افزایش دهد و مواد آلاینده مانند کربن مونوکسید و ذرات معلق را تولید کند.
• کنترل آلاینده‌ها: عدم استفاده از تجهیزات کنترل آلاینده‌ها در دستگاه زغال می‌تواند موجب افزایش آلایندگی هوا شود.
• نقص‌ها و نگهداری نادرست: نقص‌ها در دستگاه زغال یا نگهداری نادرست آن ممکن است موجب افزایش آلایندگی شود و کارایی دستگاه را کاهش دهد.
• محیط اطراف: شرایط زیست محیطی نیز می‌توانند به ایجاد آلایندگی دستگاه زغال مؤثر باشند؛ مثلاً دمای هوا، فشار هوا، وضعیت باد و انسداد هوا در دستگاه.

معایب ایجاد آلایندگی دستگاه زغال

ایجاد آلایندگی در دستگاه زغال دارای معایب مهمی است که به موارد زیر اشاره می‌کند:

• آسیب به سلامت: آلایندگی دستگاه زغال می‌تواند مواد مضری مانند کربن مونوکسید (CO)، ذرات معلق (PM10 و PM2.5) و مواد شیمیایی آلاینده را به هوا رها کند. این مواد می‌توانند با تنفس به ریه‌ها جذب شده و برای سلامتی مضر باشند، به خصوص در موارد بیماران ریوی یا قلبی.
• آلودگی هوا و محیط زیست: دود زغال و مواد آلاینده از دستگاه زغال می‌توانند به آلودگی هوا و محیط زیست منطقه اطراف منجر شوند. این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت هوا، اثرات انسانی و حیات وحش، و تغییرات آب و هوا داشته باشد.
• اثرات اقتصادی: آلایندگی هوا و محیط زیست باعث هزینه‌های اقتصادی جدیدی می‌شود. هزینه‌های مربوط به سلامتی، تأمین آب شرب، پاکسازی زیستی و تأمین انرژی به منابع دیگر از جمله هزینه‌هایی هستند که مرتبط با آلایندگی دستگاه زغال می‌شوند.
• به منظور کاهش آلایندگی دستگاه زغال و جلوگیری از ایجاد معایب فوق، استفاده از دستگاه‌های مدرن و با کارایی بالا، استفاده از سوخت‌های مطابق با استانداردها، کنترل آلاینده‌ها و اعمال سیاست‌های محیطی مؤثر است.