زغال کربن یا زغال فعال نوعی زغال است که از آن برای تولید محصولاتی نظیر خمیر دندان، ماسک و غیر استفاده می شود. در واقع این نوع زغال برخلاف زغال معمولی به عنوان سوخت به کار نمی رود، بلکه کاربردهای دیگری دارد که در این مطلب تصمیم داریم به آنها بپردازیم.

زغال فعال یا زغال کربن چیست؟

زغال فعال یا زغال کربن یک نوع عنصر خاص است که می تواند ترکیبات عالی موجود در مایع ها و گازها را از بین ببرد. به همین دلیل از آن به عنوان یک عنصر برای تصفیه استفاده می شود. در حال حاضر این ماده جزو یکی از عناصر مهم محسوب می شود و کاربردهای بسیار زیادی دارد.

زغال فعال در حین تولید نسبت به زغال معمولی تحت حرارت بسیار بالایی قرار می گیرد و به همین دلیل دچار یکی سری منافذ می شود.

کاربردهای زغال فعال

از زغال فعال به عنوان بزرگترین جاذبه جهان یاد می شود. زیرا این نوع زغال به نحوی تولید می شود که در آن یک سری منافذ به وجود می آید. منافذ موجود در زغال فعال می تواند ترکیبات عالی و مواد شیمیایی مختلف را در خود حبس کند. در واقع این نوع زغال به عنوان یک نوع تسویه کننده عمل می کند و با حبس کردن مواد شیمیایی مختلف در خود محصولی بدون سم را ارائه می دهد. زغال فعال دارای کاربردهای بسیار زیادی بوده که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:

• تصفیه آب آشامیدنی

زغال فعال یا زغال کربن حاوی کربن فعال بوده و باید گفت که کربن فعال به عنوان بزرگترین جذب کننده در دنیا شناخته می شود. به همین دلیل برای جذب و تصفیه آب آشامیدنی و از بین بردن رنگ، بو و طعم نامطبوع آب که به دلیل وجود ترکیبات عالی موجود در آن ایجاد می شود، یک انتخاب بسیار خوب به شمار می رود.

• تصفیه هوا

زغال فعال می تواند همانند آب و مایعات همه آلاینده های عالی موجود در هوا را نیز جذب کرده و به نوعی هوا را تصفیه کند. بهترین نوع زغال برای تصفیه هوا زغال فعال پوست نارگیل است. زیرا این نوع زغال در مقایسه با دیگر موارد منافذ ریزتر بیشتری دارد و از این رو برای تصفیه هوا مناسب تر است.

• ماسک های تنفسی

این نوع زغال برای تولید ماسک های تنفسی بهداشتی نیز کاربرد دارد و با استفاده از آن می توان ماسک های کاملاً بهداشتی و ضدعفونی شده را تولید کرد.

• از بین بردن بو در مکان های دربسته

برخی از مکان های دربسته نظیر انبارها و یخچال ها همواره در معرض بوی نامطبوع قرار دارند. برای از بین بردن بوی نامطبوع ناشی از غذاهای مانده در یخچال و انبارها نیز از زغال فعال استفاده می شود. زیرا بوی نامطبوع ناشی از غذاها منشا ارگانیک دارند و از این رو زغال فعال می تواند بوهایی که به دلیل فساد غذاهای مختلف در فضا منتشر می شوند را به طور کامل جذب کند.

• درمان مسمومیت های حاد

باید گفت که زغال فعال در اورژانس های بیمارستان ها نیز کارایی دارد و پزشکان برای درمان مسمومیت های حاد از این محصول استفاده می کنند. تمامی مسمومیت های ناشی از سم ارگانیک با استفاده از کربن فعال محلول در آب که به صورت خوراکی برای بیمار تجویز می شود به راحتی قابل درمان هستند. زیرا این خوراکی با رسیدن به روده وارد جریان خون بیمار شده و در نتیجه سموم موجود در آن را دفع می کند.

• درمان سوختگی ها و انواع زخم

با استفاده از زغال فعال پانسمان های خاصی تولید می شود که در حال حاضر از آنها برای درمان سوختگی ها و زخم های مختلف استفاده می شود.

• بازیابی طلا و نقره

یکی دیگر از کاربردهای زغال فعال بازیابی فلزات گران بها نظیر طلا و نقره است. فلزات طلا و نقره در منافذ این نوع زغال گیر کرده و به همین دلیل امروزه برای بازیابی و استخراج طلا و نقره از سنگ های معدنی طلا و نقره از این عنصر استفاده می شود.

• تهیه غذا

دتاکس یک نوع محصولی است که با استفاده از زغال فعال تولید می شود و امروزه آن را به عنوان چاشنی به غذاهای مختلف اضافه می کنند. این چاشنی فاقد رنگ، بو و طعم بوده و همچنین هیچ گونه ضرر و زیانی را برای بدن ندارد. اما همه مواد مضر موجود در غذا را از بین می برد و منجر به تهیه غذای سالم می شود.

• کافئین زدایی از قهوه

قهوه حاوی کافئین زیادی است و به همین دلیل طرفداران این نوشیدنی خوش عطر و طعم مجبور هستند در نوشیدن آن زیاده روی نکنند. امروزه با استفاده از زغال اکتیو می توان قهوه را کافئین زدایی کرده و سطح کافئین  آن را کاهش داد.

• تغییر رنگ مواد شکردار

این عنصر برای تغییر رنگ نیشکر و دیگر موارد نیز استفاده می شود و این فرایند به منظور کاهش میزان ویسکوزیته مواد شکردار صورت می گیرد.

• مراقبت از پوست

زغال فعال از طریق جذب ذرات زیر نظیر سموم، مواد شیمیایی، گرد و خاک و غیره می تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای مراقبت از پوست باشد.

• درمان عفونت های پوست

یکی دیگر از کاربردهای رایج و موثر زغال فعال درمان عفونت های پوست است. استفاده از زغال برای درمان عفونت های پوستی از قدیم و در طب سنتی نیز رایج بوده است.

• سلامت کلیه

زغال فعال قابلیت مناسبی برای تصفیه داروهای هضم نشده و سموم دارد و به همین دلیل می تواند برای بهبود عملکرد کلیه ها نقش بسیار موثری داشته باشد.